BRUNO SCHULZ

 

 

 

BRUNO SCHULZ

 

WICHURA [1]

 

VIHAR [2]

Tej długiej i pustej zimy obrodziła ciemnoœć w naszym mieœcie ogromnym, stokrotnym urodzajem. Zbyt długo snadŸ nie sprzštano na strychach i w rupieciarniach, stłaczano garnki na garnkach i flaszki na flaszkach, pozwalano narastać bez końca pustym bateriom butelek.

Azon a hosszú és kietlen télen a sötétség bőséges, százszoros termést hozott városunkban. Bizonyára rég nem takarították a padlásokat meg lomtárakat, fazék fazékra: üveg üvegre torlódott, vég nélkül nőttek az üres palackok hegyei.

Tam, w tych spalonych, wielobelkowych lasach strychów i dachów ciemnoœć zaczęła się wyradzać i dziko fermentować. Tam zaczęły się te czarne sejmy garnków, te wiecowania gadatliwe i puste, te bełkotliwe flaszkowania, bulgoty butli i baniek. Aż pewnej nocy wezbrały pod gontowymi przestworami falangi garnków i flaszek i popłynęły wielkim stłoczonym ludem na miasto.

Ott, a padlás ok és tetők felperzselt, sokgerendás erdejében indult elfajzásnak és buja erjedésnek a sötétség. Ott tartották első feketemiséiket a fazekak, ott kezdődtek azok az üresen fecsegő összejövetelek, azok a hadrikáló poharazgatások, apalackok és butéliák bugyogása. Mígnem egy éjjel a roppant zsindelyes térségek alján felsorakozott a fazekak és üvegek súrú, tömött hadsora, és hatalmas. zsúfolt tömegével elárasztotta a várost.

Strychy, wystrychnięte ze strychów, rozprzestrzeniały się jedne z drugich i wystrzelały czarnymi szpalerami, a przez przestronne ich echa przebiegały kawalkady tramów i belek, lansady drewnianych kozłów, klękajšcych na jodłowe kolana, ażeby wypadłszy na wolnoœć, napełnić przestwory nocy galopem krokwi i zgiełkiem płatwi i bantów.

Házhéj a házhéjból kiválva, egyik a másikából sokasodva lődözte a sötét sorfalakat, és az öblös visszhangban pillérek és gerendák lovasegységei. fenyőtérdükre ereszkedett fabakok gránátvetői nyargalásztak. hogy a szabadba rontva a szarufák galoppjával, a talpszelemenek és abroncsok lármájával töltsék meg az éj térségeit.

Wtedy to wylały się te czarne rzeki, wędrówki beczek i konwi, i płynęły przez noce. Czarne ich, połyskliwe, gwarne zbiegowiska oblegały miasto. Nocami mrowił się ten ciemny zgiełk naczyń i napierał jak armie rozgadanych ryb, niepowstrzymany najazd pyskujšcych skopców i bredzšcych cebrów.

És ekkor áradtak ki azok a sötét folyók. ekkor keltek vándorútra a hordók és rocskák, és hömpölyögtek az éjszakában. Fekete, csillámló, zajos tömegük ostromolta a várost. Éjente csak úgy nyüzsgött a sötét, lármás edényáradat, mint fecsegő halak ármádiája tolongott a civakodó sajtárok és hagymázas csöbrök féktelen inváziója.

Dudnišc dnami, piętrzyły się wiadra, beczki i konwie, dyndały się gliniane stšgwie zdunów, stare kapeluchy i cylindry dandysów gramoliły się jedne na drugie, rosnšc w niebo kolumnami, które się rozpadały.

Fenekükkel dübögve torlódtak a vedrek, hordók és kannák, imbolyogtak a fazekasok háromlábú agyagdézsái. dandyk ócska kalapjai és cilinderei kecmeregtek egymásra tornyosulva, aztán ledőltek.

I wszystkie kołatały niezgrabnie kołkami drewnianych języków, mełły nieudolnie w drewnianych gębach bełkot klštw i obelg, bluŸnišc błotem na całej przestrzeni nocy. Aż dobluŸniły się, doklęły swego.

És mindahányan esetlenül kerepeltek fanyelvük csapj ával. fapofájuk otrombán darálta a motyogó átkokat és szidalmakat, sárral mocskolva az egész éjjeli térséget. Mígnem kedvükre kigyalázkodták, kikáromkodták magukat.

Przywołane rechotem naczyń, rozplotkowanym od brzegu do brzegu, nadeszły wreszcie karawany, nadcišgnęły potężne tabory wichru i stanęły nad nocš. Ogromne obozowisko, czarny ruchomy amfiteatr zstępować zaczšł w potężnych kręgach ku miastu. I wybuchła ciemnoœć ogromnš wzburzonš wichurš i szalała przez trzy dni i trzy noce...

A parttól partig pletykáló edények hahotájától vonzva, végre-valahára megjöttek a karavánok, felvonultak a vihar fenyegetö szekerei, és megállapodtak az éj fölött. Roppant szekértábor, sötét, mozgó amfiteátrum vette körül nagy körökben a várost. És fergeteges, ádáz viharként robbant a sötétség, és három nap és három éjjel tombolt a szélvész...

*

*          *

 

*  

– Nie pójdziesz dziœ do szkoły rzekła rano matka – jest straszna wichura na dworze. W pokoju unosił się delikatny welon dymu, pachnšcy żywicš. Piec wył i gwizdał, jak gdyby uwišzana w nim była cała sfora psów czy demonów. Wielki bohomaz, wymalowany na jego pękatym brzuchu, wykrzywiał się kolorowym grymasem i fantastyczniał wzdętymi policzkami.

–  Ma nem mégy iskolába - mondta reggel anyám –, kint szömyü vihar van. – A szobában finom, gyantaszagü füstfátyollengett. A kályha vonított és szükölt, mintha egy falka megkötözött kutya vagy démon lett volna benne. Domború hasán színes fintorba torzult a nagy  mázolmány, egyre kisértetiesebb lett felfújt orcáival.

Pobiegłem boso do okna. Niebo wydmuchane było wzdłuż i wszerz wiatrami. Srebrzystobiałe i przestronne, porysowane było w linie sił, natężone do pęknięcia, w srogie bruzdy, jakby zastygłe żyły cyny i ołowiu. Podzielone na pola energetyczne i drżšce od napięć, pełne było utajonej dynamiki. Rysowały się w nim diagramy wichury, która sama niewidoczna i nieuchwytna, ładowała krajobraz potęgš.

Meztéláb az ablakhoz szaladtam. Az égboltot széltében-hosszában kifújták a szelek. Ezüstösen fehér volt és tágas, kirajzolódtak rajta a pattanásig feszült erövonalak, az ón és ólom dermedt ereit idéző szigorú barázdák. Erömezökre fel osztva és feszültségektöl vibrálva tele volt elfojtott dinamizmussal. Kiütköztek rajta a vihar diagrammái, a láthatatlan és megfoghatatlan viharé, amely erövel töltötte meg a tájat.

Nie widziało się jej. Poznawało się jš po domach, po dachach, w które wjeżdżała jej furia. Jeden po drugim strychy zdawały się rosnšć i wybuchać szaleństwem, gdy wstępowała w nie jej siła.

Nem volt látható a vihar. A házakon érzödött, a tetökön, melyeknek a szélvész fúriája nekirontott. A padlások, úgy rémlett, sorra megnöttek, és örjöngésben törtek ki, amikor a vihar ereje beléjük hatolt.

Ogołacała place, zostawiała za sobš na ulicach białš pustkę, zamiatała całe połacie rynku do czysta. Ledwie tu i ówdzie gišł się pod niš i trzepotał, uczepiony węgła domu, samotny człowiek. Cały plac rynkowy zdawał się wybrzuszać i lœnić pustš łysinš pod jej potężnymi przelotami.

Kifosztotta a tereket, az utcákon fehér ürt hagyott maga után, tisztára söpörte a piactér egész kövezetét. Csak imitt-amott gömyedt és lobogott alatta, a ház sarkába fogódzva, egy-egy magányos ember.

Úgy rémlett, az egész piactér felpúposodik, és tar pilisként fénylik fergeteges mélyrepülései nyomán.

Na niebie wydmuchał wiatr zimne i martwe kolory, grynszpanowe, żółte i liliowe smugi, dalekie sklepienia i arkady swego labiryntu. Dachy stały pod tymi niebami czarne i krzywe, pełne niecierpliwoœci i oczekiwania. Te, w które wstšpił wicher, wstawały w natchnieniu, przerastały sšsiednie domy i prorokowały pod rozwichrzonym niebem. Potem opadały i gasły nie mogšc dłużej zatrzymać potężnego tchu, który leciał dalej i napełniał cały przestwór zgiełkiem i przerażeniem. I znów inne domy wstawały z krzykiem, w paroksyzmie jasnowidzenia, i zwiastowały.

A szél hideg és élettelen színeket fújt a mennyboltra, rozsdás, sárga és lila pásztákat, labirintusának távoli bolthajtásait és oszlopsorait. E firmamentum alatt feketén és csálén álltak a háztetök, tele türelmetlen séggel és várakozással. Amelyekbe a vihar behatolt, azok elragadtatásukban felágaskodtak, túlnőttek a szomszéd házakon, és jóslatokat mondtak a viharzó ég alatt. Aztán lehanyatlottak, és kihunytak, nem tudva tovább visszatartani a roppant szuszt, mely tovarepült, lármával és rettegéssel töltve meg az egész térs éget. És ismét újabb házak horgadtak fel kiáltozva, a jövőbelátás önkívületében, és jövendöltek.

Ogromne buki koło koœcioła stały z wzniesionymi rękami, jak œwiadkowie wstrzšsajšcych objawień, i krzyczały, krzyczały.

Az óriás bükkfák, mint megrázó felfedezések tanúi, felemelt karral álltak a templom körül, és kiabáltak, kiabáltak.

Dalej, za dachami rynku, widziałem dalekie mury ogniowe, nagie œciany szczytowe przedmieœcia. Wspinały się jeden nad drugi i rosły, zesztywniałe z przerażenia i osłupiałe. Daleki, zimny, czerwony odblask zabarwiał je póŸnymi kolorami.

Odébb, a piactér háztetőin túl, távoli tűzfalakat láttam, a külváros csupasz oromzatait, Nyújtózkodtak, egyik a másik fölé, a félelemtől és megrőkönyödéstől dermedten növekedtek. A messzi, hideg, vörös visszfény fáradt színeket festett rájuk.

Nie jedliœmy tego dnia obiadu, bo ogień w kuchni wracał kłębami dymu do izby. W pokojach było zimno i pachniało wiatrem. Około drugiej po południu wybuchł na przedmieœciu pożar i rozszerzał się gwałtownie. Matka z Adelš zaczęły pakować poœciel, futra i kosztownoœci.

Nem ebédeltünk aznap, mert a tűzhelyből füstgomolyokban tért vissza a tűz a szobába. A helyiségek hidegek és szélszagúak voltak, Délután kettő körül tűz ütött ki a külváros ban , és féktelenül terjedt. Anyám és Adela csomagolni kezdte az ágyneműt, a bundákat, az értékeket.

Nadeszła noc. Wicher wzmógł się na sile i gwałtownoœci, rozrósł się niepomiernie i objšł cały przestwór. Już teraz nie nawiedzał domów i dachów, ale wybudował nad miastem wielopiętrowy, wielokrotny przestwór, czarny labirynt, rosnšcy w nieskończonych kondygnacjach. Z tego labiryntu wystrzelał całymi galeriami pokojów, wyprowadzał piorunem skrzydła i trakty, toczył z hukiem długie amfilady, a potem dawał się zapadać tym wyimaginowanym piętrom, sklepieniom i kazamatom i wzbijał się jeszcze wyżej, kształtujšc sam bezforemny bezmiar swym natchnieniem.

Jött az éjszaka, A szélviharnak nőtt az ereje, mind erőszakosabb lett, aránytalanul kiterebélyesedett, és körülölelte az egész térséget. Immár nem a házakat és tetőket látogatta, hanem sokemeletes, többszörös térséget épített be a város fölött, végtelenbe növekvő sötét labirintust. Egész szobasorokat lövelt ki ebből a labirintusból, épületszámyakat és traktusokat tüzelt a villáma, dübörögve görgette a hosszú oszlopsorokat, aztán hagyta leszakadni a képzeletbeli emeleteket, boltíveket és kazamatákat, és még magasabbra tört, elragadtatásával formálva az alaktalan határtalanságot.

Pokój drżał z lekka, obrazy na œcianach brzęczały. Szyby lœniły się tłustym odblaskiem lampy. Firanki na oknie wisiały wzdęte i pełne tchnienia tej burzliwej nocy. Przypomnieliœmy sobie, że ojca od rana nie widziano. Wczesnym rankiem, domyœlaliœmy się, musiał udać się do sklepu, gdzie go zaskoczyła wichura, odcinajšc mu powrót.

A szoba enyhén remegett, a falakon meg-megcsörren tek a képek. Az ablaküvegeken a lámpa zsíros visszfénye csillogott. A dudorodó függönyök megteltek a viharos éj zihálásával. Eszünkbe jutott, hogy apánkat reggel óta egyikünk sem látta. Kora reggel nyilván a boltba ment, gondoltuk, s ott érte a vihar, elvágva hazavivő útját.

– Cały dzień nic nie jadł – biadała matka. Starszy subiekt Teodor podjšł się wyprawić w noc i wichurę, żeby zanieœć mu posiłek. Brat mój przyłšczył się do wyprawy.

– Egész nap egy falatot sem evett –, jajveszékelt anyám. Teodor, az idősebbik segéd vállalkozott rá, hogy kimerészkedik a viharos éjszakába, és ételt visz apánknak. Fivérem csatlakozott az expedícióhoz.

Okutani w wielkie niedŸwiedzie futra, obcišżyli kieszenie żelazkami i moŸdzierzami, balastem, który miał zapobiec porwaniu ich przez wichurę.

Nagy medvebundákba burkolóztak, vasalóval meg mozsárral terhelték meg zsebüket, nehezékkel, hogy a szél el ne ragadja őket.

 

Ostrożnie otworzono drzwi prowadzšce w noc. Zaledwie subiekt i brat mój z wzdętymi płaszczami wkroczyli jednš nogš w ciemnoœć, noc ich połknęła zaraz na progu domu. Wicher zmył momentalnie œlad ich wyjœcia. Nie widać było przez okno nawet latarki, którš ze sobš zabrali.

Elővigyázatosan kinyitottuk az éjszakába nyiló kaput. Ahogy a segéd meg a fivérem duzzadó kabátban kilépett a sötétségbe, a ház küszöbén menten elnyelte őket az éj. A vihar azonnal elmosta távozásuk nyomát. Az ablakból még a lámpást sem láttuk, amelyet magukkal vittek.

Pochłonšwszy ich, wicher na chwilę przycichł. Adela z matkš próbowały na nowo rozpalić ogień pod kuchniš. Zapałki gasły, przez drzwiczki dmuchało popiołem i sadzš. Staliœmy pod drzwiami i nasłuchiwali. W lamentach wichru dawały się słyszeć wszelkie głosy, perswazje, nawoływania i gawędy. Zdawało się nam, że słyszymy wołanie o pomoc ojca zabłškanego w wichurze, to znowu, że brat z Teodorem gwarzš beztrosko pod drzwiami. Wrażenie było tak łudzšce, że Adela otworzyła drzwi i w samej rzeczy ujrzała Teodora i brata mego, wynurzajšcych się z trudem z wichury, w której tkwili po pachy.

Hogy bekebelezte őket, a vihar kis időre elcsendesedett. Adela és anyám újra megpróbált tüzet éleszteni a túzhelyben. A gyufák sorra elaludtak, az apró fából hamu és korom csapott fel. Álltunk a kapunál és hallgatóztunk. A szélvihar jajgatásából különféle hangok szúrődtek ki, rábeszélés, szólongatás, csevegés. Úgy rémlett, a viharban eltévedt apánk segélykiáltását halljuk, majd megint azt, hogy fivérem gondtalanul beszélget Teodorral az ajtó előtt. A hang annyira megtévesztő volt, hogy Adela kinyitotta a kaput, és csakugyan megpillantotta Teodort meg a fivéremet, amint nagy erőfeszítéssel gabalyodnak ki a viharból, mely fogva tartotta őket.

Weszli zdyszani do sieni, zaciskajšc z wysiłkiem drzwi za sobš. Przez chwilę musieli wesprzeć się o odrzwia, tak silnie szturmował wicher do bramy. Wreszcie zasunęli rygiel i wiatr pognał dalej.

Kifulladva léptek a pitvarba, erőlködve támasztották be maguk mögött a kaput. Neki kellett feszülniük a félfának, olyan erővel ostromolta a kaput a vihar. Végre-valahára betolták a reteszt, és a szél tovább nyargalt.

Opowiadali bezładnie o nocy, o wichurze. Ich futra, nasiškł wiatrem, pachniały teraz powietrzem. Trzepotali powiekami w œwietle; ich oczy, pełne jeszcze nocy, broczyły ciemnoœciš za każdym uderzeniem powiek. Nie mogli dojœć do sklepu, zgubili drogę i ledwo trafili z powrotem. Nie poznawali miasta, wszystkie ulice były jak przestawione.

Összefüggéstelenül meséltek az éjszakáról, a viharról. Szélfútta bundájuknak most levegőszaga volt. Szemhéjuk meg-megrebbent a fényben; szemük még tele volt az éjszakával, pil1ájuk minden rezdülésekor sötétség szivárgott belőle. Nem jutottak el a boltba, eltévedtek, és csak nagy üggyel-bajjal találtak haza. A városra nem ismertek rá, az utcák olyanok voltak, mintha átépítették volna őket.

Matka podejrzewała, że kłamali. W istocie cała ta scena sprawiała wrażenie, jakby przez ten kwadrans stali w ciemnoœci pod oknem, nie oddalajšc się wcale. A może naprawdę nie było już miasta i rynku, a wicher i noc otaczały nasz dom tylko ciemnymi kulisami, pełnymi wycia, œwistu i jęków. Może nie było wcale tych ogromnych i żałosnych przestrzeni, które nam wicher sugerował, może nie było wcale tych opłakanych labiryntów, tych wielookiennych traktów i korytarzy, na których grał wicher, jak na długich czarnych fletach. Coraz bardziej umacniało się w nas przekonanie, że cała ta burza była tylko donkiszoteriš nocnš, imitujšcš na wšskiej przestrzeni kulis tragiczne bezmiary, kosmicznš bezdomnoœć i sieroctwo wichury.

Anyám gyanakodott, hogy fúllentenek. Csakugyan, az egész jelenet olyan benyomást keltett, mintha azt a negyedórácskát ott töltötték volna az ablak alatt a sötétben, lépésnyire sem távolodva el a háztól. De talán valóban nem volt már város meg piactér, és a szélvihar meg az éj csak szüköléssel, süvítéssei és jajongással teli sötét kulisszákkal vette körül házunkat. Talán sehol sem voltak azok a hatalmas és komor térségek, melyeket a vihar sugallt nekünk, sehol sem voltak azok a síri labirintusok, azok a sokablakos épületszárnyak és folyosók, melyeken úgy játszott a szél, mint hosszú fekete fuvolákon. Mind jobban erősödött bennünk a meggyőződés, hogy ez az egész vihar csak éjszakai hetvenkedés volt, mely egy díszlet szük felületén imitál ta a vihar tragikus parttalanságát, kozmikus otthontalanságát és árvaságát.

Coraz częœciej otwierały się teraz drzwi sieni i wpuszczały okutanego w opończe i szale goœcia. Zziajany sšsiad lub znajomy wywijał się powoli z chustek, płaszczy i wyrzucał z siebie zdyszanym głosem opowiadania, urywane bezładne słowa, które fantastycznie powiększały, kłamliwie przesadzały bezmiar nocy. Siedzieliœmy wszyscy w jasno oœwietlonej kuchni. Za ogniskiem kuchennym i czarnym, szerokim okapem komina prowadziło parę stopni do drzwi strychu.

Most mind gyakrabban nyilt a pitvar ajtaja, és köpönyegbe, sálba burkolt vendéget eresztett be. Zihálószomszéd vagy ismerős bontakozott ki lassan a kendőkből, felöltőkböl, és elfuló hangon lökte ki magából a történeteket, a szaggatott, összefüggéstelen szavakat, melyek kísértetiesen felnagyították, hamisan eltúlozták az éj határtalanságát. A tüzhely és a kürtő fekete, széles pereme mögött néhány lépcsőfok vitt a padlásajtóhoz.

Na tych schodkach siedział starszy subiekt Teodor i nasłuchiwał, jak strych grał od wichru. Słyszał, jak w pauzach wichury miechy żeber strychowych składały się w fałdy i dach wiotczał i zwisał jak ogromne płuca, z których uciekł oddech, to znowu nabierał tchu, nastawiał się palisadami krokwi, rósł jak sklepienia gotyckie, rozprzestrzeniał się lasem belek, pełnym stokrotnego echa, i huczał jak pudło ogromnych basów. Ale potem zapominaliœmy o wichurze, Adela tłukła cynamon w dŸwięcznym moŸdzierzu. Ciotka Perazja przyszła w odwiedziny. Drobna, ruchliwa i pełna zabiegliwoœci, z koronkš czarnego szala na głowie, zaczęła krzštać się po kuchni, pomagajšc Adeli. Adela oskubała koguta. Ciotka Perazja zapaliła pod okapem komina garœć papierów i szerokie płaty płomienia wzlatywały z nich w czarnš czeluœć. Adela, trzymajšc koguta za szyję, uniosła go nad płomień, ażeby opalić na nim resztę pierza. Kogut zatrzepotał nagle w ogniu skrzydłami, zapiał i spłonšł. Wtedy ciotka Perazja zaczęła się kłócić, klšć i złorzeczyć. Trzęsšc się ze złoœci, wygrażała rękami Adeli i matce. Nie rozumiałem, o co jej chodzi, a ona zacietrzewiała się coraz bardziej w gniewie i stała się jednym pękiem gestykulacji i złorzeczeń. Zdawało się, że w paroksyzmie złoœci rozgestykuluje się na częœci, że rozpadnie się, podzieli, rozbiegnie w sto pajšków, rozgałęzi się po podłodze czarnym, migotliwym pękiem oszalałych karakonich biegów. Zamiast tego zaczęła raptownie maleć, kurczyć się, wcišż roztrzęsiona i rozsypujšca się przekleństwami. Z nagła podreptała, zgarbiona i mała, w kšt kuchni, gdzie leżały drwa na opał i, klnšc i kaszlšc, zaczęła goršczkowo przebierać wœród dŸwięcznych drewien, aż znalazła dwie cienkie, żółte drzazgi. Pochwyciła je latajšcymi ze wzburzenia rękami, przymierzyła do nóg, po czym wspięła się na nie, jak na szczudła, i zaczęła na tych żółtych kulach chodzić, stukocšc po deskach, biegać tam i z powrotem wzdłuż skoœnej linii podłogi, coraz szybciej i szybciej, potem wbiegła na ławkę jodłowš, kuœtykajšc na dudnišcych deskach, a stamtšd na półkę z talerzami, dŸwięcznš, drewnianš półkę obiegajšcš œciany kuchni, i biegła po niej, kolan kujšc na szczudłowych kulach, by wreszcie gdzieœ w kšcie, malejšc coraz bardziej, sczernieć, zwinšć się jak zwiędły, spalony papier, zetlić się w płatek popiołu, skruszyć w proch i w nicoœć.

Ezen a lépcsőn ült az idősebbik segéd, Teodor, és hallgatta, hogyan muzsikál a széltől a padlás. Hallotta, hogy a vihar szüneteiben a padlás bordázatának fújtatói redőkbe rendeződnek, és a tető elernyed és petyhüdt lesz, mint egy óriás tüdő, melyből kifogyott a szusz, majd újra teleszívja magát levegővel, cölöpsoraival aszarufához igazodik, nő, magasodik, mint a gótikus boltozat, a százszoros visszhangtói hangos gerendaerdeje terjeszkedik, és zúg, mint roppant bőgők teste. Hanem aztán megfeledkeztünk a fergetegről, Adela fahajat tört a csengő-bongó mozsárban. Perazja nénye érkezett látogatóba. Apró volt, izgága, és tele igyekezettel, fekete csipkesállal a fején serénykedett a konyhában, segített Adelának. Adela egy kakast kopasztott. Perazja nénye a kürtő alatt meggyújtott egy maréknyi papírost, széles lángnyelvek röppentek belőle a fekete torokba. Adela nyakon csípte akakast, és a lángok fölé tartotta, hogy leperzselje róla a maradék tollat. A túzben a kakas egyszer csak megverdeste szárnyát, felkukorékolt, és elhamvadt. Ekkor Perazja nénye lármázni kezdett, káromkodott és átkozódott. A dúhtől remegve ököllel fenyegette Adelát és anyámat. Nem értettem, mi lelte, ám ő egyre hevesebb haragra gyúlt, és valóságos hadonászó, szitkozódó batyuvá változott. Úgy rémlett, hogy őrjöngő dühében darabokra hadonássza magát, hogy szétesik, felosztódik, szertefut száz pók alakjában, hogy tébolyultan futkosó svábbogarak fekete, villódzó özöneként rajzik szét a padlón. Ehelyett hirtelen kisebbedni, zsugorodni kezdett, még mindig reszketve és tántorogva az átoktól. A konyha sarkában, ahol a tüzifát tartottuk, egyszerre csak leguggolt, apró volt és görnyedt, és káromkodva és köhögve válogatni kezdett a zengő tuskók között, mígnem talált két vékony, sárga faszilánkot, a lábához mérte őket, azután mint holmi gólyalábra, felkapaszkodott rájuk, és elindult ezzel a sárga mankóval, végigkocogott a padló deszkáin, ideoda futkosott rézsút a földön, egyre gyorsabban és gyorsabban, aztán a döngő deszkákon dülöngélve felszaladt a fenyőlócára, s onnan a tányérokkal teli polcra, a konyha falait körülfutó zengő deszkapolcra, és ott szaporázott gólyaláb mankóján billegve, mígnem a sarokban, egyre kisebbre zsugorodva, elfeketedett, mint fonnyadt, elégett papiros összepöndörödött, hamuszirommá hamvadt, porrá és semmivé porladt.

 

Staliœmy wszyscy bezradni wobec tej szalejšcej furii złoœci, która sama siebie trawiła i pożerała. Z ubolewaniem patrzyliœmy na smutny przebieg tego paroksyzmu i z pewnš ulgš wróciliœmy do naszych zajęć, gdy żałosny ten proces dobiegł swego naturalnego końca.

Tanácstalanul álltunk a düh e tomboló fúriája fölött, mely magamagát emésztette és falta fel. Sajnálkozva néztük a roham lefolyását, és bizonyos megkönnyebbüléssel tértünk vissza foglalatosságunkhoz, midőn a szomorú processzus természetes végkifejletéhez ért.

Adela zadzwoniła znowu moŸdzierzem, tłukšc cynamon, matka cišgnęła dalej przerwanš rozmowę, a subiekt Teodor, nasłuchujšc proroctw strychowych, stroił œmieszne grymasy, podnosił wysoko brwi i œmiał się do siebie.

Adela újra megbongatta mozsarát, törte a fahajat, anyám folytatta a megszakadt beszélgetést, és Teodor, a segéd, a padlás jövendölését hallgatva komikus fintorokat vágott, s felvont szemöldökkel mulatott magában.

 

 

 

Körtvélyessy Klára fordítása

 

 



[1] http://monika.univ.gda.pl/~literat/shulz/0014.htm

[2] http://mosolymutet.freeweb.hu/brunoschulz/index.htm