BRUNO SCHULZ
SKLEPY
CYNAMONOWE [1] |
BRUNO SCHULZ FAHAJAS
BOLTOK [2] |
W okresie
najkrótszych, sennych dni zimowych, ujętych z obu stron, od poranku i od
wieczora, w futrzane krawędzie zmierzchów, gdy miasto rozgałęziało się coraz
głębiej w labirynty zimowych nocy, z trudem przywoływane przez krótki wit do
opamiętania, do powrotu - ojciec mój był już zatracony, zaprzedany,
zaprzysiężony tamtej sferze. |
Ama
legrövidebb, álmatag téli nappalok időszakában, melyeket kétfelől, a reggel és
az este felől, peremszegélybe foglal a szürkület, mikor a város egyre
mélyebbre bocsátotta ágait a téli éjszaka labirintusába, s csak nagy nehezen
téritette észhez, térítette vissza a rövid virradat apám már el volt
veszve, eladta magát, fölesküdött a túlsó szférának. |
Twarz jego i
głowa zarastały wówczas bujnie i dziko siwym włosem, sterczšcym nieregularnie
wiechciami, szczecinami, długimi pędzlami, strzelajšcymi z brodawek, z brwi, z
dziurek od nosa co nadawało jego fizjonomii wyglšd starego, nastroszonego
lisa. |
Arcát és fejét
akkoriban dúsan és vadul benőtte az ősz haj, szabálytalanul meredező
szőrszálai csutak, sörte és hosszú pamacsok alakjában lövelltek ki
szemölcseiből, szemöldökéből, orrlikából s mindez öreg, riadt rókához tette
hasonlatossá az ábrázatát. |
Węch jego i
słuch zaostrzał się niepomiernie i znać było po grze jego milczšcej i
napiętej twarzy, że za porednictwem tych zmysłów pozostaje on w cišgłym
kontakcie z niewidzialnym wiatem ciemnych zakamarków, dziur mysich,
zmurszałych przestrzeni pustych pod podłogš i kanałów kominowych. |
Szaglása és
hallása rendkívül kiélesedett, s hallgatag, feszült arcának játékán látni
lehetett, hogy e két érzékszerv,e közvetítésével állandó kapcsolatban van a
sötét zugok, egérlyukak, padló alatti üres, korhadt térségek és kéménykürtők
láthatatlan világával. |
Wszystkie
chroboty, trzaski nocne, tajne, skrzypišce życie podłogi miały w nim
nieomylnego i czujnego dostrzegacza, szpiega i współspiskowca. Absorbowało go
to w tym stopniu, że pogršżał się zupełnie w tej niedostępnej dla nas sferze,
z której nie próbował zdawać nam sprawy. |
Mindenféle
zörgés, éjszakai recsegés, a padló titkos, csikorgó élete tévedhetetlen és
éber megfigyelőre, kémre és összeesküvőtársra lelt benne. Olyannyira
lekötötte mindez, hogy egészen elmerült ebben a számunkra hozzáférhetetlen
szférában, s nem is próbált nekünk számot adni róla. |
Nieraz musiał
strzepywać palcami i miać się cicho do siebie samego, gdy te wybryki
niewidzialnej sfery stawały się zbyt absurdalne; porozumiewał się wówczas
spojrzeniem z naszym kotem, który również wtajemniczony w ten wiat, podnosił
swš cynicznš, zimnš, porysowanš pręgami twarz, mrużšc z nudów i obojętnoci
skone szparki oczu. |
Nemegyszer
kénytelen volt ujjaival csettinteni s halkan nevetni magában, mikor e
láthatatlan szféra kilengés ei a kelleténél abszurdabbá váltak; ilyenkor
megértő pillantást váltott macskánkkal, mely ugyane világ beavatottja fölemelve
cinikus, hideg, csíkokkal telerajzolt arcát, unottan és közömbösen
hunyorgatott szemének rézsútos résével. |
Zdarzało się
podczas obiadu, że wród jedzenia odkładał nagle nóż i widelec i z serwetš
zawišzanš pod szyjš podnosił się kocim ruchem, skradał na brzucach palców do
drzwi sšsiedniego, pustego pokoju i z największš ostrożnociš zaglšdał przez
dziurkę od klucza. Potem wracał do stołu, jakby zawstydzony, z zakłopotanym
umiechem, wród mruknięć i niewyranych mamrotań, odnoszšcych się do wewnętrznego
monologu, w którym był pogršżony. |
Megesett, hogy
ebédnél, evés közben, hirtelen letette a kést és a villát, s ügyet se vetve a
nyakába kötött szalvétára, macskamozdulattal fölkelt, lábujjhegyen
átlopakodott a szomszédos üres szobába, s nagy óvatosan bekukucskált a
kulcslyukon át. Azután vissza tért az asztalhoz, mintha elszégyellte volna
magát, s zavart mosollyal, érthetetlen motyogás-dörmögés közepette folytatta
vég nélküli monológját. |
Ażeby mu
sprawić pewnš dystrakcję i oderwać go od chorobliwych dociekań, wycišgała go
matka na wieczorne spacery, na które szedł, milczšc, bez oporu, ale i bez
przekonania, roztargniony i nieobecny duchem. Raz nawet poszlimy do teatru. |
Anyám rá akarta
venni egy kis kikapcsolódásra, hogy elvonja beteges vizsgálódásaitóI, ezért
esti sétákra vitte; hallgatagon ment, ellenállás nélkül, de meggyőződés
nélkül is, szórakozottan és lélekben messze kalandozva. Egyszer még
színházba is mentünk. |
Znalelimy się
znowu w tej wielkiej, le owietlonej i brudnej sali, pełnej sennego gwaru
ludzkiego i bezładnego zamętu. Ale gdy przebrnęlimy przez ciżbę ludzkš,
wynurzyła się przed nami olbrzymia bladonebieska kurtyna, jak niebo jakiego
innego firmamentu. Wielkie, malowane maski różowe, z wydętymi policzkami,
nurzały się w ogromnym płóciennym przestworzu. To sztuczne niebo szerzyło się
i płynęło wzdłuż i w poprzek, wzbierajšc ogromnym tchem patosu i wielkich
gestów, atmosferš tego wiata sztucznego i pełnego blasku, który budował się
tam, na dudnišcych rusztowaniach sceny. Dreszcz płynšcy przez wielkie oblicze
tego nieba, oddech ogromnego płótna, od którego rosły i ożywały maski,
zdradzał iluzorycznoć tego firmamentu, sprawiał to drganie rzeczywistoci,
które w chwilach metafizycznych odczuwamy jako migotanie tajemnicy. |
Ismét a nagy,
rosszul világított és piszkos teremben találtuk magunkat, mely tele volt
álmos emberi zsivajjal és zürzavaros kavargással. Mikor azonban átvergődtünk
az embertömegen, óriási halványkék függöny bukkant föl előttünk, akár egy
másik mennyboltozat ege. Nagy, felfújt arcú, rózsaszínú festett maszkok
úszkáltak a hatalmas vászon térségben. Ez a mú-égbolt kiterjedt, és lebegett
hosszában és keresztben, a pátosz és a nagy gesztusok hatalmas lélegzetétől,
ama mesterséges, káprázatos világ atmoszférájátóI duzzadón, mely ott épült a
színpad döngő állványain. A borzongás, mely ezen a nagy égi arculaton
futkározott, az óriási vászon lehelete, melytől megnövekedtek és életre
keltek a maszkok, elárulta a mennyboltozat illuzorikus voltát, éreztette a
valóság rezdülését, melyben metafizíkus pillanatainkban valami titok
villanását sejtjük. |
Maski
trzepotały czerwonymi powiekami, kolorowe wargi szeptały co bezgłonie i
wiedziałem, że przyjdzie chwila, kiedy napięcie tajemnicy dojdzie do zenitu i
wtedy wezbrane niebo kurtyny pęknie naprawdę, uniesie się i ukaże rzeczy
niesłychane i olniewajšce. |
A maszkok
meg-megrebbenő piros szemhéjkaikkal, színes ajkaikkal hangtalanul suttogtak
valamit, s én tudtam, hogy eljön a pillanat, mikor a titok feszültsége eléri
a zenitet, s akkor a függöny duzzadó ege csakugyan meghasad, fölemelkedik,
hallatlan, kápráztatódolgokat tár föl. |
Lecz nie było
mi dane doczekać tej chwili, albowiem tymczasem ojciec zaczšł zdradzać pewne
oznaki zaniepokojenia, chwytał się za kieszenie i wreszcie owiadczył, że
zapomniał portfelu z pieniędzmi i ważnymi dokumentami. |
De nem adatott
meg nekem, hogy kivárjam ezt a pillanatot, közben ugyanis apámon a
nyugtalanság bizonyos jelei mutatkoztak; sorra tapogatta zsebeit, s végül
kijelentette, hogy otthon felejtette levéltárcáját, amiben pénzét és fontos
iratait tartja. |
Po krótkiej
naradzie z matkš, w której uczciwoć Adeli została poddana pospiesznej,
ryczałtowej ocenie, zaproponowano mi, żebym wyruszył do domu na poszukiwanie
portfelu. Zdaniem matki do rozpoczęcia widowiska było jeszcze wiele czasu i
przy mojej zwinnoci mogłem na czas powrócić. |
Miután rövid
tanácskozást folytatott anyámmal, gyorsan, nagy vonásokban latra vetve Adela
becsületességét, azt javasolták, menjek haza, és keressem meg a levéltárcát.
Anyám véleménye szerint az előadás megkezdéséig még sok idő van hátra, s
amilyen fürge vagyok, még vissza is érhetek időre. |
Wyszedłem w noc
zimowš, kolorowš od iluminacji nieba. Była to jedna z tych jasnych nocy, w
których firmament gwiezdny jest tak rozległy i rozgałęziony, jakby rozpadł
się, rozłamał i podzielił na labirynt odrębnych niebios, wystarczajšcych do
obdzielenia całego miesišca nocy zimowych i do nakrycia swymi srebrnymi i
malowanymi kloszami wszystkich ich nocnych zjawisk, przygód, awantur i
karnawałów. |
Kiléptem az ég
fénypompájától színes téli éjszakába. Egyike volt ez ama világos éjjeleknek,
melyeken a csillagos mennyboltozat oly tágas és szerteágazó, mintha széthullott,
széttört külön egek labirintusára oszlott volna, melyekből telik arra is,
hogy akár egy egész hónapot ellássanak téli éjszakákkal, s ezüstös, festett
burájukkal beborítsanak minden éji tüneményt, kalandot, botrányt, karnevált. |
Jest lekkomylnociš
nie do darowania wysyłać w takš noc młodego chłopca z misjš ważnš i pilnš,
albowiem w jej półwietle zwielokrotniajš się, plšczš i wymieniajš jedne z
drugimi ulice. Otwierajš się w głębi miasta, żeby tak rzec, ulice podwójne,
ulice sobowtóry, ulice kłamliwe i zwodne. Oczarowana i zmylona wyobrania
wytwarza złudne plany miasta, rzekomo dawno znane i wiadome, w których te
ulice majš swe miejsce i nazwę, a noc w niewyczerpanej swej płodnoci nie ma
nic lepszego do roboty, jak dostarczać wcišż nowych i urojonych konfiguracji.
Te kuszenia nocy zimowych zaczynajš się zazwyczaj niewinnie od chętki
skrócenia sobie drogi, użycia niezwykłego lub prędszego przejcia. Powstajš
ponętne kombinacje przecięcia zawiłej wędrówki jakš nie wypróbowanš
przecznicš. Ale tym razem zaczęło się inaczej. |
Megbocsáthatatlan
könnyelmüség egy ilyen éjszakába kiküldeni egy fiatal fiút fontos és sürgős
kiküldetésseI, mivelhogy az éj félvilágosságában megsokszorozódnak, összegabalyodnak
és felcserélődnek egymással az utcák. Utcáknyilnak a város mélyében,
mondhatni: kettős utcák, hazug és félrevezető utcák. Az elvarázsolt és
megtévesztett képzel et csalóka tereprajzot alkot a városról, mely régóta
ismertnek és nyilvánvalónak tetszik, melyben megvan ezeknek az utcáknak a
maguk helye és neve, s az éjszakának a maga kimeríthetetlen termékenységében
nincs más dolga, mint egyre újabb és újabb képzelt alakzatokat elibénk tárnL
A téli éjszakák e kísértései rendszerint ártatlanul kezdődnek: azzal a
kívánsággal, hogy megrövidítsük utunkat, a szokott helyett gyorsabb átjárást
keressünk. Vonzó kombinációk támadnak: átvágni a bonyolult vándorlást
valamilyen eddig ki nem próbált keresztutcával. Ezúttal azonban másképp
kezdődött. |
Uszedłszy parę
kroków, spostrzegłem, że jestem bez płaszcza. Chciałem zawrócić, lecz po
chwili wydało mi się to niepotrzebnš stratš czasu, gdyż noc nie była wcale
zimna, przeciwnie pożyłkowana strugami dziwnego ciepła, tchnieniami jakiej
fałszywej wiosny. nieg skurczył się w baranki białe, w niewinne i słodkie
runo, które pachniało fiołkami. W takie same baranki rozpuciło się niebo, w
którym księżyc dwoił się i troił, demonstrujšc w tym zwielokrotnieniu
wszystkie swe fazy i pozycje. |
Alig néhány
lépés után észrevettem, hogy nincs rajtam a kabátom. Vissza akartam fordulni,
de egy pillanat múlva úgy döntöttem, hogy ez fölösleges időveszteség volna,
mert egyáltalán nem volt hideg az éj, épp ellenkezőleg - valami különös
melegség csermelyei, afféle hamis tavasz leheletei erezték. A hó fehér
báránykákká, ártatlan és édes gyapjúvá zsugorodott, melynek ibolyaillata
volt. Ugyanilyen báránykákká foszlott az ég, s megkettőződött,
megháromszorozódott rajta a hold, egyszerre valamennyi fázisát és pozícióját
felmutatta e sokszorozódásban. |
Niebo obnażało
tego dnia wewnętrznš swš konstrukcję w wielu jakby anatomicznych preparatach,
pokazujšcych spirale i słoje wiatła, przekroje seledynowych brył nocy,
plazmę przestworzy, tkankę rojeń nocnych. |
Az ég ezen a
napon szinte anatómiai preparátu mokban meztelenítette le belsö szerkezetét,
melyek fénygyüruket és spirálisokat tártak fel, az éj zöldeskék göröngyeinek
keresztmetszeteit, a végtelen térségek plazmáját, az éjszakai ábrándok
szövetét. |
W takš noc nie podobna
ić Podwalem ani żadnš innš z ciemnych ulic, które sš odwrotnš stronš,
niejako podszewkš czterech linij rynku, i nie przypomnieć sobie, że o tej
pónej porze bywajš czasem jeszcze otwarte niektóre z owych osobliwych a tyle
nęcšcych sklepów, o których zapomina się w dnie zwyczajne. Nazywam je
sklepami cynamonowymi dla ciemnych boazeryj tej barwy, którymi sš wyłożone. |
Ha az ember egy
ilyen éjszakán végigmegy a Podwale utcán vagy a piactér négyzet-oldalainak
mintegy fonákját alkotó négy utca bármelyikén, okvetlenül eszébe jut, hogy
még nyitva találhat e kései órában néhány különleges boltot. Ezeket a
csábító, ígéretes boltokat, melyekröl a szürke hétköznapokon rendszerint
megfeledkezünk, fahajas boltoknak nevezem: fahéjszínü faburkolat borítja
falait. |
Te prawdziwie
szlachetne handle, w pónš noc otwarte, były zawsze przedmiotem moich
goršcych marzeń. |
Ezek a késő
éjszaka is nyitva tartó, nemes légkörü kereskedések mindig is vonzották
ábrándos, tüzes képzeletemet. |
Słabo
owietlone, ciemne i uroczyste ich wnętrza pachniały głębokim zapachem farb,
laku, kadzidła, aromatem dalekich krajów i rzadkich materiałów. Mogłe tam
znaleć ognie bengalskie, szkatułki czarodziejskie, marki krajów dawno
zaginionych, chińskie odbijanki, indygo, kalafonium z Malabaru, jaja owadów
egzotycznych, papug, tukanów, żywe salamandry i bazyliszki, korzeń
Mandragory, norymberskie mechanizmy, homunculusy w doniczkach, mikroskopy i
lunety, a nade wszystko rzadkie i osobliwe ksišżki, stare folianty pełne
przedziwnych rycin i oszołamiajšcych historyj. |
Gyéren
megvilágított, sötét és ünnepélyes belsejükben a festékek, a lakk és a tömjén
mély illata, távoli országok és ritka anyagok aromája lebegett. Találhatott
itt az ember bengálitüztöl varázsszelencéig mindent, rég letűnt országok
bélyegeit, kínai matricákat, indigót, malabári fenyögyantát, egzotikus
madarak, papagájok és tukánok tojásait, élö szalamandrákat és
baziliszkuszokat, mandragóra gyökeret, nürnbergi masinákat, homunkuluszokat
virágcserép ben , mikroszkópokat és látcsöveket, s legföképpen ritka és
különleges könyveket, furcsa rajzokkal és észbontó történetekkel telerótt,
ódon fóliánsokat. |
Pamiętam tych
starych i pełnych godnoci kupców, którzy obsługiwali klientów ze spuszczonymi
oczyma, w dyskretnym milczeniu, i pełni byli mšdroci i wyrozumienia dla ich
najtajniejszych życzeń. Ale nade wszystko była tam jedna księgarnia, w której
raz oglšdałem rzadkie i zakazane druki, publikacje tajnych klubów, zdejmujšc
zasłonę z tajemnic dręczšcych i upojnych. |
Emlékszem
azokra az öreg és méltóságteljes kereskedökre, akik lesütött szemmel,
diszkrét némaságban szolgálták ki ügyfeleiket, telve bölcsességgel és
megértéssellegtitkosabb kívánságaik iránt. S ami a legfontosabb: volt ott egy
könyvespolc, ahol ritka és tiltott nyomtatványokat nézegettem egyszer, melyek
gyötrö és kábító rejtélyekről rántották le a leplet. |
Tak rzadko
zdarzała się sposobnoć odwiedzania tych sklepów - i w dodatku z małš, lecz
wystarczajšcš sumš pieniędzy w kieszeni. Nie można było pominšć tej okazji
mimo ważnoci misji powierzonej naszej gorliwoci. |
Oly ritkán
adódott alkalom e boltok meglátogatására - ráadásul csekély, de mégis csak
elegendő pénzösszeggel a zsebemben. Ezért hát nem szalaszthattam el az alkalmat,
a buzgóságomra bízott küldetés fontossága ellenére sem. |
Trzeba się było
zapucić według mego obliczenia w bocznš uliczkę, minšć dwie albo trzy
przecznice, ażeby osišgnšć ulicę nocnych sklepów. To oddalało mnie od celu,
ale można było nadrobić spónienie, wracajšc drogš na Żupy Solne. |
Számításom
szerint egy mellékutcába kellett beka nyarodni, s a második vagy hannadik
keresztutca után el kellett érkeznem az éjszakai boltok utcájába. Ez a kitérő
eltávolított célomtói, de behozhattam a késedelmet, ha a sóbánya felé vezető
úton jövök vissza. |
Uskrzydlony
pragnieniem zwiedzenia sklepów cynamonowych, skręciłem w wiadomš mi ulicę i
leciałem więcej, aniżeli szedłem, baczšc, by nie zmylić drogi. Tak minšłem
już trzeciš czy czwartš przecznicę, a upragnionej ulicy wcišż nie było. W
dodatku nawet konfiguracja ulic nie odpowiadała oczekiwanemu obrazowi.
Sklepów ani ladu. Szedłem ulicš, której domy nie miały nigdzie bramy
wchodowej, tylko okna szczelnie zamknięte, lepe odblaskiem księżyca. Po
drugiej stronie tych domów musi prowadzić właciwa ulica, od której te domy
sš dostępne - mylałem sobie. Z niepokojem przyspieszałem kroku, rezygnujšc w
duchu z myli zwiedzenia sklepów. Byle tylko wydostać się stšd prędko w znane
okolice miasta. Zbliżałem się do wylotu, pełen niepokoju, gdzie też ona mnie
wyprowadzi. Wyszedłem na szeroki, rzadko zabudowany gociniec, bardzo długi i
prosty. Owiał mnie od razu oddech szerokiej przestrzeni. Stały tam przy ulicy
albo w głębi ogrodów malownicze wille, ozdobne budynki bogaczy. W przerwach
między nimi widniały parki i mury sadów. Obraz przypominał z daleka ulicę
Leszniańskš w jej dolnych i rzadko zwiedzanych okolicach. wiatło księżyca,
rozpuszczone w tysišcznych barankach, w łuskach srebrnych na niebie, było
blade i tak jasne jak w dzień - tylko parki i ogrody czerniały w tym srebrnym
krajobrazie. |
Szárnyat adott
a vágy, hogy a fahajas boltokat fölkeressem; befordultam az ismert utcába, s
inkább repültem, mint mentem, ügyelve, hogy el ne téves szem az utat. Már a
harmadik vagy negyedik keresztutcát is elhagytam, s az áhított utca még
mindig nem volt sehol. Ráadásul még az utcák elrendezése sem felelt meg a
várt képnek. Boltoknak semmi nyoma. Olyan utcán mentem, melyen a házaknak nem
volt bejáratuk, csupán gondosan bezárt, a hold visszfényétől vak ablakaik
voltak. E házak másik felén kell a tulajdonképpeni utcának lennie, ahonnan e
házak nyílnak gondoltam magamban. Nyugtalanul gyorsítottam meg lépteimet,
lélekben lemondva a boltok fölkeresésének gondolatáról. Csak mielőbb kikerüljek
innét, vissza az ismert környékre. Izgatottan közeledtem az utca
torkolatához; vajon hova vezet? Egy széles, ritkásan beépített, nagyon hosszú
és egyenes országútra értem. Nyomban megcsapott a nyílt, tágas térség fuvallata. Az
utca mentén és a kertek mélyén festői villák állottak, a gazdagok díszes
épületei. A köztük levő hézagokban parkok és gyümö1csösök falai látszottak.
Messziről a Leszno utca alsó, ritkán látogatott szakaszára emlékeztetett a
kép. A hold fénye ezernyi báránykára, ezüstös pikkelyekre oszlott az égen,
halovány volt és világos, mint nappal csak a parkok és kertek feketélltek
az ezüstös tájban. |
Przyjrzawszy
się bacznie jednemu z budynków, doszedłem do przekonania, że mam przed sobš tylnš
i nigdy nie widzianš stronę gmachu gimnazjalnego. Włanie dochodziłem do
bramy, która ku memu zdziwieniu była otwarta, sień owietlona. Wszedłem i
znalazłem się na czerwonym chodniku korytarza. Miałem nadzieję, że zdołam nie
spostrzeżony przekrać się przez budynek i wyjć przedniš bramš, skracajšc
sobie znakomicie drogę. |
Mikor
figyelmesen szemügyre vettem az egyik épületet, megállapítottam, hogy a
gimnázium sosem látott hátsó fala húzódik előttem. Épp a kapuhoz értem, mely
csodálkozásomra nyitva volt, s a lépcsőházban égett a lám pa. Beléptem, s
elindultam a folyosó vörös futószőnyegén. Reméltem, hogy észrevétlenül át
tudok lopakodni az épületen, s kimehetek az elülső kapun, nagyszerüen
megrövidítve utamat. |
Przypomniałem
sobie, że o tej pónej godzinie musi się w sali profesora Arendta odbywać
jedna z lekcyj nadobowišzkowych, prowadzona w pónš noc, na które zbieralimy
się zimowš porš, płonšc szlachetnym zapałem do ćwiczeń rysunkowych, jakim
natchnšł nas ten znakomity nauczyciel. |
Eszembe jutott,
hogy bizonyára épp most folyik az emeleti teremben az a nem kötelező óra,
amit Arendt professzor késő éjszaka tart; gyakran összegyültünk ezekre a
rajzórákra télvíz idején. nemes lelkesedéstől fűtve, amire kiváló tanárunk
ihletett bennünket. |
Mała gromadka
pilnych gubiła się prawie w wielkiej ciemnej sali, na której cianach
ogromniały i łamały się cienie naszych głów, rzucane od dwóch małych wieczek
płonšcych w szyjkach butelek. |
A szorgalmas
diákok kicsiny csoportja szinte elveszett a nagy, sötét teremben; a
palack-nyakba dugott két kis gyertya lángja óriásira növelte és széttördelte
a fejek árnyékát a falon. |
Prawdę mówišc,
niewielemy podczas tych godzin rysowali i profesor nie stawiał zbyt cisłych
wymagań. Niektórzy przynosili sobie z domu poduszki i układali się na ławkach
do powierzchownej drzemki. I tylko najpilniejsi rysowali pod samš wiecš, w
złotym kręgu jej blasku. |
Az igazat
megvallva, nem sokat rajzoltunk ezeken az órákon, s a professzor nem támasztott
tülságosan szigoru követelményeket. Némelyek hoztak magukkal hazulról párnát,
lefeküdtek a padokra. s könnyü szendergésbe merültek. Csak a legbuzgóbbak
rajzoltak közvetlenül a gyertyák mellett, fényük arany körében. |
Czekalimy
zazwyczaj długo na przyjcie profesora, nudzšc się wród sennych rozmów.
Wreszcie otwierały się drzwi jego pokoju i wchodził - mały, z pięknš brodš,
pełen ezoterycznych umiechów, dyskretnych przemilczeń i aromatu tajemnicy.
Szybko zaciskał za sobš drzwi gabinetu, przez które w momencie otworzenia
tłoczyła się za jego głowš ciżba gipsowych cieni, fragmentów klasycznych,
bolesnych Niobid, Danaid i Tantalidów, cały smutny i jałowy Olimp, więdnšcy
od lat w tym muzeum gipsów. Zmierzch tego pokoju mętniał i za dnia i przelewał
się sennie od gipsowych marzeń, pustych spojrzeń, blednšcych owali i zamyleń
odchodzšcych w nicoć. Lubilimy nieraz podsłuchiwać pod drzwiami - ciszy,
pełnej westchnień i szeptów tego kruszejšcego w pajęczynach rumowiska, tego
rozkładajšcego się w nudzie i monotonii zmierzchu bogów. |
Rendszerint
sokáig vártunk a tanár érkezésére, unatkozva, álmos beszélgetés közepette.
Végül kitárult szobájának ajtaja, és belépett a szép szakállú, apró emberke,
csupa ezoterikus mosoly volt és diszkrét elhallgatás, s a titok aromája
lengte körül. Gyorsan betette maga után a szertár ajtaját, melyen át a nyitás
pillanatában feje mögött a gipsz-árnyak, klasszikus torzók. fájdalmas
Niobidák, Danaidák és Tantalidák nyüzsgő tömegét pillantottuk meg, egy egész
szomoru és meddő Olümposzt. mely évek óta hervadozott e gipszmúzeumban. Ebben
a szobában nappal is szürkület kavargott. melynek homályában gipszábrándok,
üres pillantás ok. sápadó oválisok és a semmiségbe távolodó tünődések
hömpölyögtek álmosan. Szerettünk néha hallgatózni az ajtó előtt, hallgatni e
pókhálós an porladó romtár. az istenek unalomban és egyhangúságban bomladozó
alkonyának sóhajokkal és suttogásokkal teli csendjét. |
Profesor
przechadzał się dostojnie, pełen namaszczenia, wzdłuż pustych ławek, wród
których rozrzuceni małymi grupkami, rysowalimy co w szarym odblasku nocy
zimowej. Było zacisznie i sennie. Gdzieniegdzie koledzy moi układali się do
snu. wieczki powoli dogasały w butelkach. Profesor pogršżał się w głębokš
witrynę, pełnš starych foliałów, staromodnych ilustracyj, sztychów i druków.
Pokazywał nam wród ezoterycznych gestów stare litografie wieczornych
pejzaży, gęstwiny nocne, aleje zimowych parków, czerniejšce na białych
drogach księżycowych. |
A professzor
méltóságosan, kenetteljesen járkált az üres padok mentén, melyek közt
szétszóródva, kisebb csoportokban rajzolgattunk a téli éjszaka szürke
visszfényében. Meghitt. álmos csend volt. Kollégáim itt-ott álomra hajtották
fejüket. A gyertyák lassan leégtek a palackokban. Tanárunk a régi
fóliánsokkal. ódivatú illusztrációkkal. metszetekkel és nyomtatványokkal teli
mély vitrinbe merült. Ezoterikus gesztusok kíséretében mutogatta nekünk az
ódon kőnyomatokat: estéli tájakat, éji sürüségeket, téli parkok feketéllő
fasorait holdas fehér utak mentén. |
Wród sennych
rozmów upływał niespostrzeżenie czas i biegł nierównomiernie, robišc niejako
węzły w upływie godzin, połykajšc kędy całe puste interwały trwania,
Niespostrzeżenie, bez przejcia, odnajdywalimy naszš czeredę już w drodze
powrotnej na białej od niegu cieżce szpaleru, flankowanej czarnš, suchš
gęstwinš krzaków. Szlimy wzdłuż tego włochatego brzegu ciemnoci, ocierajšc
się o niedwiedzie futro krzaków, trzaskajšcych pod naszymi nogami w jasnš
noc bezksiężycowš, w mleczny, fałszywy dzień, daleko po północy. Rozprószona
biel tego wiatła, mżšca ze niegu, z bladego powietrza, z mlecznych
przestworzy, była jak szary papier sztychu, na którym głębokš czerniš plštały
się kreski i szrafirunki gęstych zaroli. Noc powtarzała teraz głęboko po
północy te serie nokturnów, sztychów nocnych profesora Arendta, kontynuowała
jego fantazje. |
Az álmos
beszélgetés közben észrevétlenül telt az idő, s egyenetlenül szaladt, mintegy
csomópontokat alkotva az órák pergésében, tátongó puszta intervallumokat
nyelve el itt-ott. Észrevétlenül. átmenet nélkül, már a hazaúton találtunk rá
ismét csapatunkra, a hótól fehérlő ösvényen, melyet a sövénybe illeszkedő
bokrok fekete, száraz sürüsége szegélyezett. Mentünk a sötétség e bozontos
partja mentén, súrolva a bokrok medvebundáját, s lábunk alatt
recsegett-ropogott a bozót a világos, holdtalan éjszakában, a tejszínü hamis
nappalon, jóval éjfél után. Olyan volt e fény porzófehérsége, mely a hóból, a
halovány levegőből, a tejszínü térségekből szemerkélt, mint egy metszet szürke
papírja, melyen mélyfeketén szövődnek egymásba a sürü cserjék vonalkái és
satírozásai. Az éjszaka most, mélyen éjfél után megismételte Arendt
professzor éji metszeteinek, noktürnjeinek sorozatát, folytatta a tanár
fantáziálását. |
W tej czarnej
gęstwinie parku, we włochatej sierci zaroli, w masie kruchego chrustu były
miejscami nisze, gniazda najgłębszej puszystej czarnoci, pełne plštaniny,
sekretnych gestów, bezładnej rozmowy na migi. Było w tych gniazdach zacisznie
i ciepło. Siadalimy tam na letnim miękkim niegu w naszych włochatych
płaszczach, zajadajšc orzechy, których pełna była leszczynowa ta gęstwina w
owš wiosennš zimę. Przez zarola przewijały się bezgłonie kuny, łasice i
ichneumony, futrzane, węszšce zwierzštka, mierdzšce kożuchem, wydłużone, na
niskich łapkach. Podejrzewalimy, że były między nimi okazy gabinetu
szkolnego, które choć wypatroszone i łysiejšce, uczuwały w tę białš noc w
swym pustym wnętrzu głos starego instynktu, głos rui, i wracały do matecznika
na krótki, złudny żywot. |
A parknak e
fekete sürüségében, a bozót sörteszerü bozontjában, a törékeny gallyacskák
szövevényében hellyel-közzellugasfélék voltak, a legmélyebb, pelyhes
feketeség fészkei, kusza fonadékokkal, titkos mozdulatokkal. rendetlen
jelbeszéddel telt odúk. Meleg, meghitt csend volt e fészkekben. Leültünk ide, a
langyos, puha hóra szőrös kabátunkban, s mogyorót rágcsáltunk, amit bőven
kínáltak a sürü cserjék azon a tavaszias télen. Menyétek, nyestek és
cibetmacskák surrantak át nesztelenül a bozóton, prémes, szimatoló állatkák,
bundaszagúak és hosszúkás testüek, alacsony lábacskákon. Gyanítottuk, hogy
köztük vannak az iskolai szertár példányai is, melyek kibelezve és kopaszra
kopva bár megérezték ezen a fehér éjszakán üres bensejükben a hajdani
ösztön szavát, a párzás hívó szavát, s visszatértek rövid, csalóka életre a
vadonba. |
Ale powoli
fosforescencja wiosennego niegu mętniała i gasła i nadchodziła czarna i
gęsta oćma przed witem. Niektórzy z nas zasypiali w ciepłym niegu, inni
domacywali się w gęstwinie bram swych domów, wchodzili omackiem do ciemnych
wnętrzy, w sen rodziców i braci, w dalszy cišg głębokiego chrapania, które
doganiali na swych spónionych drogach. |
De lassan
zavarosodni kezdett a tavaszias hó foszforeszkáló fénye, végül kihunyt, s beállt
a hajnal előtti fekete, sürű homály. Egyikünk-másikunk elaludt a meleg hóban,
mások kitapogatták a sürüségben házuk kapuját, s vaktában beléptek sötét
otthonukba, szüleik és testvéreik álmába, a mély horkolás folytatásába, ott,
ahol épp utolérték elkésett útjaikon. |
Te nocne seanse
pełne były dla mnie tajemnego uroku, nie mogłem i teraz pominšć sposobnoci,
by nie zaglšdnšć na moment do sali rysunkowej, postanawiajšc, że nie pozwolę
się tam zatrzymać dłużej nad krótkš chwilkę. Ale wstępujšc po tylnych,
cedrowych schodach, pełnych dwięcznego rezonansu, poznałem, że znajduję się
w obcej, nigdy nie widzianej stronie gmachu. |
E sejtelmes
éjszakai szeánszok titokzatos varázsa mindig lenyúgözött, s most sem bírtam
ellenállni a csábításnak, hogy alkalmam adódik benézni egy pillanatra a
rajzterembe: de elhatároztam, hogy nem maradok ott, bárhogy tartóztatnak, egy
kurta percnél tovább. Ám ahogy fölfelé lépkedtem a hátsó, zengő rezonanciát
keltő cédrusfalépcsőn, ráébredtem, hogy az épületnek idegen, sosem látott
részében járok. |
Najlżejszy
szmer nie przerywał tu solennej ciszy. Korytarze były w tym skrzydle
obszerniejsze, wysłane pluszowym dywanem i pełne wytwornoci. Małe, ciemno
płonšce lampy wieciły na ich zagięciach. Minšwszy jedno takie kolano,
znalazłem się na korytarzu jeszcze większym, strojnym w przepych pałacowy.
Jedna jego ciana otwierała się szerokimi, szklanymi arkadami do wnętrza
mieszkania. Zaczynała się tu przed oczyma długa amfilada pokojów, biegnšcych
w głšb i urzšdzonych z olniewajšcš wspaniałociš. Szpalerem obić jedwabnych,
luster złoconych, kosztownych mebli i kryształowych pajšków biegł wzrok w
puszysty mišższ tych zbytkownych wnętrzy, pełnych kolorowego wirowania i
migotliwych arabesek, plšczšcych się girland i pšczkujšcych kwiatów. Głęboka
cisza tych pustych salonów pełna była tylko tajnych spojrzeń, które oddawały
sobie zwierciadła, i popłochu arabesek, biegnšcych wysoko fryzami wzdłuż
cian i gubišcych się w sztukateriach białych sufitów. |
A legkisebb
nesz sem törte meg itt az ünnepélyes csendet. A folyosók tágasabb ak voltak
ezen a szárnyon, padlózatukat plüss-szőnyeg borította, s előkelőség áradt
belőlük. A fordulókon kicsiny, sötéten lángoló lámpák világítottak. Az egyik
ilyen hajlat után még nagyobb, palotai pompával ékes folyosón találtam magam.
Egyik fala széles, üveges árkádokkal egy lakás belsejére nyílt. Kápráztató
fényúzéssel berendezett szobák hosszú sora tárult fel szemem előtt;
láncolatuk szinte végeláthatatlannak tetszett. Selyemhuzatok, aranyozott
tükrök, drága bútorok és kristálycsillárok sorfala közt hatolt be a tekintet
e fényúző termek sokszínú kavargással, villódzó arabeszkekkel, összefonódó
girlandokkal és bimbózó virágokkal telt puha húsába. Az üres szalonok mély
csendjében nem lakozott más, csupán a titkos pillantás ok rebbenő raja,
melyekkel némán labdáztak a tükrök, s a falakat magasan fent szegélyező,
frízekbe illeszkedő és a fehér mennyezetek struktúrájába belevesző arabeszkek
rémülete. |
Z podziwem i
czciš stałem przed tym przepychem, domylałem się, że nocna moja eskapada
zaprowadziła mnie niespodzianie w skrzydło dyrektora, przed jego prywatne
mieszkanie. Stałem przygwożdżony ciekawociš, z bijšcym sercem, gotów do
ucieczki za najlżejszym szmerem. Jakże mógłbym, przyłapany, usprawiedliwić to
moje nocne szpiegowanie, moje zuchwałe wcibstwo? W którym z głębokich
pluszowych foteli mogła, nie dostrzeżona i cicha, siedzieć córeczka dyrektora
i podnieć nagle na mnie oczy znad ksišżki - czarne, sybilińskie, spokojne
oczy, których spojrzenia nikt z nas wytrzymać nie umiał. Ale cofnšć się w
połowie drogi, nie dokonawszy powziętego planu, poczytałbym był sobie za
tchórzostwo. Zresztš głęboka cisza panowała dookoła w pełnych przepychu
wnętrzach, owietlonych przyćmionym wiatłem nie okrelonej pory. Przez
arkady korytarza widziałem na drugim końcu wielkiego salonu duże, oszklone
drzwi, prowadzšce na taras. Było tak cicho wokoło, że nabrałem odwagi. Nie
wydawało mi się to połšczone ze zbyt wielkim ryzykiem, zejć z paru stopni,
prowadzšcych do poziomu sali, w kilku susach przebiegnšć wielki, kosztowny
dywan i znaleć się na tarasie, z którego bez trudu dostać się mogłem na
dobrze mi znanš ulicę. |
Csodálattal és
tisztelettel álltam e pompa előtt, megsejtettem, hogy éjszakai kiruccanásom
váratlanul az igazgató épületszámyába vezetett, magánlakása küszöbére.
Kíváncsiságtól földbe gyökerezve, dobogó szívvel álltam ott, a legkisebb
neszre is menekülni készen. Hogyan is magyarázhatnám meg, ha rajtakapnak, éjszakai
kémkedés em et, vakmerő mindenlébenkanálságomat? Hisz megeshetett, hogy
valamelyik mély plüssfotelben ott ül észrevétlenül és csendesen az igazgató
leánykája, s hirtelen fölveti rám könyveiből a szemét, fekete, nyugodt
szibilla-szemét, melynek tekintetét egyikünk sem bírta ki. De visszakozni
félúton, a vállalt terv végrehajtása nélkül gyávaság lenne, úgy éreztem.
Különben is, mély csend honolt mindenütt, végig az előkelő és valami
meghatározhatatlan napszak tompított fényében derengő szobasoron. Láttam a
folyosó árkádjain át, hogy a nagy szalon túlsó felén hatalmas, üveges ajtó
vezet a teraszra. Olyan csendes volt körös-körül minden, hogy bátorság szállt
belém. Úgy éreztem, nem nagy kockázat lemenni néhány lépcsőfokon a terem
szintjére, s néhány ugrással átszaladni a nagy, értékes szőnyegen, hogy
kijussak a teraszra, onnan pedig minden fáradság nélkül a jól ismert utcára. |
Uczyniłem tak.
Zeszedłszy na parkiety salonu, pod wielkie palmy, wystrzelajšce tam z wazonów
aż do arabesek sufitu, spostrzegłem, że znajduję się już właciwie na gruncie
neutralnym, gdyż salon nie miał wcale przedniej ciany. Był on rodzajem
wielkiej loggii, łšczšcej się przy pomocy paru stopni z placem miejskim. Była
to niejako odnoga tego placu i niektóre meble stały już na bruku. Zbiegłem z
kilku kamiennych schodów i znalazłem się znów na ulicy. |
Így is tettem. Mikor leértem a szalon parkettájára, a
nagy pálmák alá, melyek cserepükből a mennyezet arabeszkjeiig szökelltek föl,
észrevettem, hogy valójában már semleges területen vagyok, ugyanis a
szalonnak egyáltalán nem volt elülső fala. Mondhatnám: loggia volt, melyet
néhány lépcsőfok köt össze a város terével - mintegy elágazása a témek;
egyik-másik bútor már a kövezeten állt. Lefutottam a kőlépcsőn, s ismét az
utcán találtam magamat. |
Konstelacje
stały już stromo na głowie, wszystkie gwiazdy przekręciły się na drugš
stronę, ale księżyc, zagrzebany w pierzyny obłoczków, które rozwietlał swš
niewidzialnš obecnociš, zdawał się mieć przed sobš jeszcze nieskończonš
drogę i, zatopiony w swych zawiłych procederach niebieskich, nie mylał o
wicie. |
A csillagképek
már meredeken a fejük tetején álltak, valamennyi csillag átfordult a másik
oldalra, de a hold apró felhőcskék dunnáiba temetkezve láthatatlan |
Na ulicy
czerniało kilka dorożek, rozjechanych i rozklekotanych jak kalekie, drzemišce
kraby czy karakony. Wonica nachylił się z wysokiego kozła. Miał twarz
drobnš, czerwonš i dobrodusznš. Pojedziemy, paniczu? zapytał. Powóz
zadygotał we wszystkich stawach i przegubach swego wieloczłonkowego ciała i
ruszył na lekkich obręczach. |
Az utcán néhány
ócska, rozoga konflis feketéllett, mint megannyi szundikáló, rokkant rák vagy
svábbogár. Az egyik kocsis lehajolt a magas bakról. Vékonyka, vörös és
jóindulatú arca volt. Parancsol, úrfi? kérdezte. A kocsi rándult egyet,
soktagú testének minden ízén és ízületén remegés futott végig, s elindult
könnyü abroncsain. |
Ale kto w takš
noc powierza się kaprysom nieobliczalnego dorożkarza? Wród klekotu szprych,
wród dudnienia pudła i budy nie mogłem porozumieć się z nim co do celu
drogi. Kiwał na wszystko niedbale i pobłażliwie głowš i podpiewywał sobie,
jadšc drogš okrężnš przez miasto. |
De ki bízza rá
magát egy ilyen éjszakán egy kiszámíthatatlan konfliskocsis szeszélyeire? A
küllők zörgése, az ernyő és a kas dübörgése közepette nem bírtam utam célját
megértetni vele. Mindenre csak hanyagul és elnézően bólogatott, s dudorászva
hajtott kerülő úton a városon át. |
Przed jakim
szynkiem stała grupa dorożkarzy, kiwajšc nań przyjanie rękami. Odpowiedział
im co radonie, po czym nie zatrzymujšc pojazdu, rzucił mi lejce na kolana,
spucił się z kozła i przyłšczył do gromady kolegów. Koń, stary mšdry koń
dorożkarski, oglšdnšł się pobieżnie i pojechał dalej jednostajnym,
dorożkarskim kłusem. Właciwie koń ten budził zaufanie wydawał się
mšdrzejszy od wonicy. Ale powozić nie umiałem trzeba się było zdać na jego
wolę. Wjechalimy na podmiejskš ulicę ujętš z obu stron w ogrody. Ogrody te
przechodziły zwolna, w miarę posuwania się, w parki wielkodrzewne, a te w lasy. |
Egy söntés
előtt több konfliskocsis álldogált; barátságosan integettek neki. Vidáman
válaszolt valamit, majd anélkül, hogy a kocsit megállította volna
odavetette térdemre a gyeplőt, leereszkedett abakról, s csatlakozott
kollégáihoz. A ló bölcs öreg konfisló futólag körülnézett, s egyhangú
konflisügetéssel továbbbaktatott. Tulajdonképpen a ló volt az, aki bizalmat
ébresztett okosabbnak látszott a gazdájánál. De hajtani nem tudtam, rá
kellett magamat az ő akaratára bíznom. Egy városszéli utcába fordultunk be,
melyet kertek öveztek mindkétfelől. Ezek a kertek fokozatosan, ahogy előbbre
haladtunk, nagy fákkal teli parkokká, azok pedig erdőkké váltak. |
Nie zapomnę
nigdy tej jazdy wietlistej w najjaniejszš noc zimowš. Kolorowa mapa niebios
wyogromniała w kopułę niezmiernš, na której spiętrzyły się fantastyczne lšdy,
oceany i morza, porysowane liniami wirów i pršdów gwiezdnych, wietlistymi
liniami geografii niebieskiej. Powietrze stało się lekkie do oddychania i
wietlane jak gaza srebrna. Pachniało fiołkami. Spod wełnianego jak białe
karakuły niegu wychylały się anemony drżšce, z iskrš wiatła księżycowego w
delikatnym kielichu. Las cały zdawał się iluminować tysišcznymi wiatłami,
gwiazdami, które rzęsicie ronił grudniowy firmament. Powietrze dyszało jakš
tajnš wiosnš, niewypowiedzianš czystociš niegu i fiołków. Wjechalimy w
teren pagórkowaty. Linie wzgórzy, włochatych nagimi rózgami drzew, podnosiły
się jak błogie westchnienia w niebo. Ujrzałem na tych szczęliwych zboczach
całe grupy wędrowców, zbierajšcych wród mchu i krzaków opadłe i mokre od
niegu gwiazdy. Droga stała się stroma, koń polizgiwał się i z trudem
cišgnšł pojazd, grajšcy wszystkimi przegubami. Byłem szczęliwy. Pier moja
wchłaniała tę błogš wiosnę powietrza, wieżoć gwiazd i niegu. Przed piersiš
konia zbierał się wał białej piany nieżnej, coraz wyższy i wyższy. Z trudem
przekopywał się koń przez czystš i wieżš jego masę. Wreszcie ustał.
Wyszedłem z dorożki. Dyszał ciężko ze zwieszonš głowš. Przytuliłem jego łeb do
piersi, w jego wielkich czarnych oczach lniły łzy. Wtedy ujrzałem na jego
brzuchu okršgłš czarnš ranę. --Dlaczego mi nie powiedziałe? szepnšłem ze
łzami. Drogi mój to dla ciebie rzekł i stał się bardzo mały, jak konik
z drzewa. Opuciłem go. Czułem się dziwnie lekki i szczęliwy. Zastanawiałem
się, czy czekać na małš kolejkę lokalnš, która tu zajeżdżała, czy też pieszo
wrócić do miasta. Zaczšłem schodzić stromš serpentynš wród lasu, poczštkowo
idšc krokiem lekkim, elastycznym, potem, nabierajšc rozpędu, przeszedłem w
posuwisty szczęliwy bieg, który zmienił się wnet w jazdę jak na nartach.
Mogłem dowoli regulować szybkoć, kierować jazdš przy pomocy lekkich zwrotów
ciała. |
Soha nem
felejtem el ezt a fénypompás utazást, a legesIegvilágosabb téli éjszakán. Az
ég színes térképe végtelen kupolává hatalmasodott, melyen fantasztikus
szárazföldek, óceánok és tengerek tomyosultak, amiket csillagáramIatok és
örvények vonalai, a mennyei földrajz sugárzó vonalai rajzoltak rá. A levegő
könnyen belélegezhető lett, s ragyogó, akár egy ezüst tüllfátyol. Ibolyaillat
lengett. A fehér perzsabundákhoz hasonló gyapjas hó alól reszkető kökörcsinek
bújtak ki, a holdfény szikrájával finom kelyhükben. Mintha fénypompában
úszott volna az egész erdő: ezer meg ezer csillag ragyogásában, melyeket
dúsan ontott a decemberi mennybolt. Valamilyen titkos tavasz, a hó és az
ibolyák kimondhatatlan tisztasága lüktetett a levegő lélegzetében. Dombos
vidékre értünk. A fák csupasz virgácsaitól tüskés dombok vonalai mint
andalító sóhajtások emelkedtek az ég felé. E boldog domboldalakon a vándorok
egész rajait pillantottam meg: a moha és a bokrok között hótól nedves,
lehullott csillagokat szedtek. Az út meredekké vált, a ló meg-megcsúszott, s
nagy kínnal húzta a kocsit, valamennyi ízülete remegett. Boldog voltam.
Keblem habzsolta a levegő áldott tavaszát, a csillagok és a hó üdeségét. A ló
szügye előtt a hó fehér habjából sánc emelkedett, egyre magasabb |
W pobliżu
miasta zahamowałem ten bieg tryumfalny, zmieniajšc go na przyzwoity krok
spacerowy. Księżyc stał jeszcze cišgle wysoko. Transformacje nieba,
metamorfozy jego wielokrotnych sklepień w coraz to kunsztowniejsze
konfiguracje nie miały końca. Jak srebrne astrolabium otwierało niebo w tę
noc czarodziejskš mechanizm wnętrza i ukazywało w nieskończonych ewolucjach
złocistš matematykę swych kół i trybów. |
A város
közelében lefékeztem ezt a diadalmas futást, illedelmes sétalépésre váltva. A hold még
mindig magasabban állt. Nem volt se vége, se hossza az ég átalakulásainak, a
sokszoros mennyboltozat egyre mesteribb alakzatokra változásának. Ezüstös
astrolabiumként tárta föl az ég ezen a varázslatos éjszakán bensejének
mechanizmusát, s vég nélküli evolúciókban mutatta be kerekeinek és
fogazatainak arany matematikáját. |
Na rynku
spotkałem ludzi zażywajšcych przechadzki. Wszyscy, oczarowani widowiskiem tej
nocy, mieli twarze wzniesione i srebrne od magii nieba. Troska o portfel
opuciła mnie zupełnie. Ojciec, pogršżony w swych dziwactwach, zapewne
zapomniał już o zgubie, o matkę nie dbałem. |
A piactéren sétáló emberekkel találkoztam. Valamennyien
e csodás éj látványosságától elbűvölve, fölfelé néztek, s magasba emelt arcuk
ezüstös volt az ég mágiájától. A levéltárca gondja egészen kipárolgott a
fejemböl. Apám, különcségeibe merülve, bizonyára megfeledkezett már a
veszteségröl, anyámmal pedig nem törödtem. |
W takš noc, jedynš
w roku, przychodzš szczęliwe myli, natchnienia, wieszcze tknięcia palca
bożego. Pełen pomysłów i inspiracji, chciałem skierować się do domu, gdy
zaszli mi drogę koledzy z ksišżkami pod pachš. Zbyt wczenie wyszli do
szkoły, obudzeni jasnociš tej nocy, która nie chciała się skończyć. |
Az ilyen
éjszakán, az év egyetlen ilyen éjszakáján boldog gondolatok szállják meg az
embert, ihletek, Isten ujjának látnoki érintései. Ötletekkel és
inspirációkkal telve indultam hazafelé, mikor osztálytársaim állták utamat,
könyveikkel hónuk alatt. A kelleténél korábban indultak útnak az iskolába,
mert fölébresztette öket e véget érni nem akaró éjszaka ragyogása. |
Poszlimy
gromadš na spacer stromo spadajšcš ulicš, z której wiał powiew fiołków,
niepewni, czy to jeszcze magia nocy srebrzyła się na niegu, czy też wit już
wstawał... |
Sétálni
indultunk, így, csapatostuI. a meredeken lefelé ereszkedö utcán, ahonnan
ibolyák fuvallata lengett, s nem tudtuk, az éjszaka mágiája ezüstlik-e még a
havon, vagy felvirradt már a hajnal... |
|
Kerényi Grácia fordítása |